CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında TMO’nun patates alımını değerlendirerek, “TMO alım koşullarını kendi belirliyor. Depoda patatesi çürüyen çiftçinin sorununa ise çözüm üretmiyor” dedi. Gürer, Tarım..
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında TMO’nun patates alımını değerlendirerek, “TMO alım koşullarını kendi belirliyor. Depoda patatesi çürüyen çiftçinin sorununa ise çözüm üretmiyor” dedi.
Gürer, Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli’nin tüm soru önergelerine TMO’nun patates alımı ile ilgili bir görevi bulunmadığı şeklindeki yanıtlarını hatırlatarak, patates için çürüme aşaması başladıktan sonra alım kararı alınmasını plansızlık ve öngörüsüzlük olarak tanımladı.
Gürer, “6 aydır dilimizde tüy bitti ama iktidar sorunun farkına yeni vardı. Ülkenin Cumhurbaşkanı 1 milyon 200 bin ton patates depoda derken, sorunun boyutunu da tanımlamış oldu” diye konuştu.
Nihayet İktidar Patates ve Soğan Üreticilerinin Feryadını Duydu
AKP iktidarının tarım politikalarının her alanda ve anlamda iflas ettiğini belirten CHP milletvekili Ömer Fethi Gürer, “2020 yılında kışlık patates 1 liraya mal olmasına rağmen 60 kuruşa tüccar tarafından tarladaki ürünü alınmadı. Üretici de belki değer bulur umudu ile patatesi depoladı. Modern depolama olanakları çok sınırlı olduğu için patatesi evlerinin altındaki bodrum katları ya da mağaralarda depoladı. 2020 yılının Kasım ayında depoya konan patates 6 aydır depoda kaldığı için çillenmeye başladı. Tüccar ise fiyatı 30 kuruşa kadar düşürdü. Toprak Mahsulleri Ofisinin ürünü alması için birden çok kez çağrı yaptık. Sadece Niğde ilinde 830 bin ton yetişen patatesin 300 bin tonu depoda bekliyordu. Nevşehir, Aksaray, Konya, Afyon gibi önemli üretim illerinde depoda olan patates için nihayet alım kararı geldi. Bu karar doğru, ancak çok geç alınmış bir karar oldu. Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli, tüm soru önergelerimize verdiği yanıtlarda TMO’nun patates alımı ile ilgili bir görev tanımı bulunmadığını belirtmişti. Sonuç olarak TMO’nun bu alımı yapabileceği görüldü ve dediğimiz yapıldı. Geç ama doğru bir karar. Bu kararın veriliş süreci dahi plansız ve öngörüsüz tarım politikalarının somut göstergesi olduğunun altını bir kez daha çizmeliyiz” dedi.
Ülkemizin 71 İlinde Patates Yetişiyor
Ülkemizin 71 ilinde patates yetişiyor.2020 yılında ürün rekoltesi 5 milyon 200 bin ton civarında gerçekleşti ve 1999 yılı dikkate alındığında patates rekoltesi artmadı. Pandemi sürecinde ise lokanta, otel gibi yerlerin kapanması ve Ortadoğu ülkelerine dış satımın gerçekleşmemesi ürünün elde kalmasında etkili oldu. Özellikle akaryakıt ve diğer giderler ile nakliye fiyatlarının artması, ülkemizin elinde bulundurduğu pazarının İran tarafından doldurulmasına neden oldu.
6 Aydır Dilimizde Tüy Bitti Ama İktidar Nihayet Sorunu Fark Etti
Gürer, “Ülkenin Cumhurbaşkanı 1 milyon 200 bin ton patatesin depolarda olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanın söylediğini doğru olarak kabul edip TMO’nun ne kadar patates alacağını takip edeceğiz. TMO tarafından alım dışı bırakılan patates çiftçinin elinde çürüyecek.”
Alım Şartları Ağır
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TMO’nun patates alım şartlarının da oldukça ağır olduğunu belirterek, “Üreticiye taahhütname imzalatıyorlar. TMO tarafından teslimat noktasında alınan ürünün kalite ve ebat yönünden geri dönmesi, iade edilmesi, teslim alınmaması halinde hak ve alacak talep etmeyeceğine, ayrıca bu ürüne ait işçilik ve nakliye bedelinin tarafından karşılanacağına, olabilecek her türlü kalite ve standart dışı kalan ürünün her türlü reddedilme durumunu üstleneceğine, hiçbir hak talep etmeyeceğini kabul ve taahhüt ettiğine dair belge imzalattırılmaktadır. Alımların ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi) kayıtları olan çiftçilerden dekar başına 2 ton alım yapılacağı ve araba üstü kilosunun 85 kuruşa alınacağı belirtildi. 25 kilogramlık çuvallarda dolum yapılacağı, kesinlikle çürük ve aşırı küçük ürün olamayacağı, malın gittiği yerde eksper tarafından yapılan kontrollerden geçemezse iade edileceği belirtildi. Ürün alımına başlandı, ancak depoda çürüyen ürün üreticinin elinde kaldı. Depoda ürünü çürüyen çiftçinin durumuna yönelik bir çözüm üretilmedi” diye konuştu.
Çürüyen Ürünün Üreticisinin de Mağduriyeti Giderilmeli
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 2020 yılı patates ürününün 6 aydır depoda olduğunu ve çürümeye başladığını sürekli dile getirmemize rağmen geç alınan karar nedeniyle ürünü çürüyen çiftçinin saptanıp zararın karşılanması gerektiğini ifade etti. Gürer, “Depoda 300 bin ton patates kalmasına karşın Niğde ilinde 100 bin tona yakın da ürün ya hayvan yemi oldu, ya çürüdü, ya da yok pahasına satıldı. Bu üreticiler için de gerekli tespitler yapılarak zararlarının karşılanması gerekir. İyi korunaklı depoda kalan sağlam ürünü alıp filizlenen ürün için çiftçilere de sen başının çaresine bak demek devlete yakışmaz” dedi.
Patates Fiyatları Artabilir
Gürer, “Patates kışlık ve yazlık olmak üzere iki tür üretilir. Yazlık patates ince kabuklu olduğu için uzun süre dayanmaz. Ürünü depoda çürüyen çiftçinin yaşadığı mağduriyete mutlaka çözüm sağlanmalıdır. Planlı ve öngörülebilir bir program dahilinde tarım yapılmadığı sürece sorun devam edecektir. TMO alım yapabildiğine göre neden bir ay önce bu alımı yapmamış ve bir kısım çiftçinin yok pahasına ürününü satmasını seyretmiştir. Bir büyük tehlike de korunabilir depodaki ürünlerin alınıyor olması. Hatta bir kısım tohumların da TMO tarafından verildiği ifade edilmektedir. TMO’nun bir miktar ürünü elinde tutması gerek. Çünkü turfanda patates 15-20 güne kadar çıkacak. Patates çıkıncaya kadar piyasa talebi sağlanmazsa, bu sefer marketlerde patatesin fiyatı 5 lirayı bulur ve bunun neticesinde tüketici mağdur olur. Bu gibi durumları planlamak iktidarın görevidir. 2020 yılının mayıs ayı sonunda patates ithal edilmişti. Tekrar bu duruma düşülebilir. Bu konuda öngörü ve planlama yapılmazsa, sorun olur. Bazı marketler taze patates diye eski patatesi 2,5- 3 TL’ye satarak vatandaşı yanıltmaktadır. Ticaret Bakanlığı bu konuda da gerekli denetimleri yapmalıdır” dedi.
Dondurulmuş ve İşlenmiş Ürün
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Patates hububattan sonra en çok tüketilen üründür. Niğde ili patates rekoltesi ile ilk sırada yer almasına karşın ihracat için gerekli laboratuvar olmaması nedeniyle kontroller Mersin’de yapılıyor. Bunun sonucunda da 15- 20 günlük zaman kayıpları yaşanıyor. Niğde’de patates enstitüsü var ve bu kontroller kurulacak bir laboratuvar ile sağlanabilir. TMO’nun tohumluk ayrılan patatesin bir kısmında sorun yaşanabileceğine dair iddiaları vardır. Bu durumda sorun yaratabilir. Sonuç olarak patatesin dondurulmuş ve işlenmiş ürüne dönüştürülüp katma değerli ürün olması sağlanmadan bu sorun aşılamaz. Bu nedenle gerekli planlamalar yapılarak, gelecekte sorunla karşılaşılmasının önüne geçilebilir” dedi.
