Patateste Sorun Bitmiyor

CHP NiÄŸde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TBMM’de düzenlediÄŸi basın toplantısında TMO’nun patates alımını deÄŸerlendirerek, “TMO alım koÅŸullarını kendi belirliyor. Depoda patatesi çürüyen çiftçinin sorununa ise çözüm üretmiyor” dedi.

Gürer, Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli’nin tüm soru önergelerine TMO’nun patates alımı ile ilgili bir görevi bulunmadığı şeklindeki yanıtlarını hatırlatarak, patates için çürüme aşaması başladıktan sonra alım kararı alınmasını plansızlık ve öngörüsüzlük olarak tanımladı.

Gürer, “6 aydır dilimizde tüy bitti ama iktidar sorunun farkına yeni vardı. Ãœlkenin CumhurbaÅŸkanı 1 milyon 200 bin ton patates depoda derken, sorunun boyutunu da tanımlamış oldu” diye konuÅŸtu.

Nihayet İktidar Patates ve Soğan Üreticilerinin Feryadını Duydu

AKP iktidarının tarım politikalarının her alanda ve anlamda iflas ettiÄŸini belirten CHP milletvekili Ömer Fethi Gürer, “2020 yılında kışlık patates 1 liraya mal olmasına raÄŸmen 60 kuruÅŸa tüccar tarafından tarladaki ürünü alınmadı. Ãœretici de belki deÄŸer bulur umudu ile patatesi depoladı. Modern depolama olanakları çok sınırlı olduÄŸu için patatesi evlerinin altındaki bodrum katları ya da maÄŸaralarda depoladı. 2020 yılının Kasım ayında depoya konan patates 6 aydır depoda kaldığı için çillenmeye baÅŸladı. Tüccar ise fiyatı 30 kuruÅŸa kadar düşürdü. Toprak Mahsulleri Ofisinin ürünü alması için birden çok kez çaÄŸrı yaptık. Sadece NiÄŸde ilinde 830 bin ton yetiÅŸen patatesin 300 bin tonu depoda bekliyordu. NevÅŸehir, Aksaray, Konya, Afyon gibi önemli üretim illerinde depoda olan patates için nihayet alım kararı geldi. Bu karar doÄŸru, ancak çok geç alınmış bir karar oldu. Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli, tüm soru önergelerimize verdiÄŸi yanıtlarda TMO’nun patates alımı ile ilgili bir görev tanımı bulunmadığını belirtmiÅŸti. Sonuç olarak TMO’nun bu alımı yapabileceÄŸi görüldü ve dediÄŸimiz yapıldı. Geç ama doÄŸru bir karar. Bu kararın veriliÅŸ süreci dahi plansız ve öngörüsüz tarım politikalarının somut göstergesi olduÄŸunun altını bir kez daha çizmeliyiz” dedi.

Ãœlkemizin 71 Ä°linde Patates YetiÅŸiyor

Ülkemizin 71 ilinde patates yetişiyor.2020 yılında ürün rekoltesi 5 milyon 200 bin ton civarında gerçekleşti ve 1999 yılı dikkate alındığında patates rekoltesi artmadı. Pandemi sürecinde ise lokanta, otel gibi yerlerin kapanması ve Ortadoğu ülkelerine dış satımın gerçekleşmemesi ürünün elde kalmasında etkili oldu. Özellikle akaryakıt ve diğer giderler ile nakliye fiyatlarının artması, ülkemizin elinde bulundurduğu pazarının İran tarafından doldurulmasına neden oldu.

6 Aydır Dilimizde Tüy Bitti Ama İktidar Nihayet Sorunu Fark Etti

Gürer, “Ãœlkenin CumhurbaÅŸkanı 1 milyon 200 bin ton patatesin depolarda olduÄŸunu söyledi. CumhurbaÅŸkanın söylediÄŸini doÄŸru olarak kabul edip TMO’nun ne kadar patates alacağını takip edeceÄŸiz. TMO tarafından alım dışı bırakılan patates çiftçinin elinde çürüyecek.”

Alım Şartları Ağır

CHP NiÄŸde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TMO’nun patates alım ÅŸartlarının da oldukça ağır olduÄŸunu belirterek, “Ãœreticiye taahhütname imzalatıyorlar. TMO tarafından teslimat noktasında alınan ürünün kalite ve ebat yönünden geri dönmesi, iade edilmesi, teslim alınmaması halinde hak ve alacak talep etmeyeceÄŸine, ayrıca bu ürüne ait işçilik ve nakliye bedelinin tarafından karşılanacağına, olabilecek her türlü kalite ve standart dışı kalan ürünün her türlü reddedilme durumunu üstleneceÄŸine, hiçbir hak talep etmeyeceÄŸini kabul ve taahhüt ettiÄŸine dair belge imzalattırılmaktadır. Alımların ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi) kayıtları olan çiftçilerden dekar başına 2 ton alım yapılacağı ve araba üstü kilosunun 85 kuruÅŸa alınacağı belirtildi. 25 kilogramlık çuvallarda dolum yapılacağı, kesinlikle çürük ve aşırı küçük ürün olamayacağı, malın gittiÄŸi yerde eksper tarafından yapılan kontrollerden geçemezse iade edileceÄŸi belirtildi. Ãœrün alımına baÅŸlandı, ancak depoda çürüyen ürün üreticinin elinde kaldı. Depoda ürünü çürüyen çiftçinin durumuna yönelik bir çözüm üretilmedi” diye konuÅŸtu.

Çürüyen Ürünün Üreticisinin de Mağduriyeti Giderilmeli

CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 2020 yılı patates ürününün 6 aydır depoda olduÄŸunu ve çürümeye baÅŸladığını sürekli dile getirmemize raÄŸmen geç alınan karar nedeniyle ürünü çürüyen çiftçinin saptanıp zararın karşılanması gerektiÄŸini ifade etti. Gürer, “Depoda 300 bin ton patates kalmasına karşın NiÄŸde ilinde 100 bin tona yakın da ürün ya hayvan yemi oldu, ya çürüdü, ya da yok pahasına satıldı. Bu üreticiler için de gerekli tespitler yapılarak zararlarının karşılanması gerekir. Ä°yi korunaklı depoda kalan saÄŸlam ürünü alıp filizlenen ürün için çiftçilere de sen başının çaresine bak demek devlete yakışmaz” dedi.

Patates Fiyatları Artabilir

Gürer, “Patates kışlık ve yazlık olmak üzere iki tür üretilir. Yazlık patates ince kabuklu olduÄŸu için uzun süre dayanmaz. Ãœrünü depoda çürüyen çiftçinin yaÅŸadığı maÄŸduriyete mutlaka çözüm saÄŸlanmalıdır. Planlı ve öngörülebilir bir program dahilinde tarım yapılmadığı sürece sorun devam edecektir. TMO alım yapabildiÄŸine göre neden bir ay önce bu alımı yapmamış ve bir kısım çiftçinin yok pahasına ürününü satmasını seyretmiÅŸtir. Bir büyük tehlike de korunabilir depodaki ürünlerin alınıyor olması. Hatta bir kısım tohumların da TMO tarafından verildiÄŸi ifade edilmektedir. TMO’nun bir miktar ürünü elinde tutması gerek. Çünkü turfanda patates 15-20 güne kadar çıkacak. Patates çıkıncaya kadar piyasa talebi saÄŸlanmazsa, bu sefer marketlerde patatesin fiyatı 5 lirayı bulur ve bunun neticesinde tüketici maÄŸdur olur. Bu gibi durumları planlamak iktidarın görevidir. 2020 yılının mayıs ayı sonunda patates ithal edilmiÅŸti. Tekrar bu duruma düşülebilir. Bu konuda öngörü ve planlama yapılmazsa, sorun olur. Bazı marketler taze patates diye eski patatesi 2,5- 3 TL’ye satarak vatandaşı yanıltmaktadır. Ticaret Bakanlığı bu konuda da gerekli denetimleri yapmalıdır” dedi.

Dondurulmuş ve İşlenmiş Ürün

CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Patates hububattan sonra en çok tüketilen üründür. NiÄŸde ili patates rekoltesi ile ilk sırada yer almasına karşın ihracat için gerekli laboratuvar olmaması nedeniyle kontroller Mersin’de yapılıyor. Bunun sonucunda da 15- 20 günlük zaman kayıpları yaÅŸanıyor. NiÄŸde’de patates enstitüsü var ve bu kontroller kurulacak bir laboratuvar ile saÄŸlanabilir. TMO’nun tohumluk ayrılan patatesin bir kısmında sorun yaÅŸanabileceÄŸine dair iddiaları vardır. Bu durumda sorun yaratabilir. Sonuç olarak patatesin dondurulmuÅŸ ve iÅŸlenmiÅŸ ürüne dönüştürülüp katma deÄŸerli ürün olması saÄŸlanmadan bu sorun aşılamaz. Bu nedenle gerekli planlamalar yapılarak, gelecekte sorunla karşılaşılmasının önüne geçilebilir” dedi.