Otomobil, motosiklet gibi diğer ulaşım araçlarına göre daha ucuz olması ve alışıla gelmiş şehir trafiğinden kaçarak seyahat edilebilmesi, ulaşılabilirliği ve kullanım kolaylığı nedeniyle elektrikli scooterlar ve benzerleri en çok tercih..
Otomobil, motosiklet gibi diğer ulaşım araçlarına göre daha ucuz olması ve alışıla gelmiş şehir trafiğinden kaçarak seyahat edilebilmesi, ulaşılabilirliği ve kullanım kolaylığı nedeniyle elektrikli scooterlar ve benzerleri en çok tercih edilen şehir içi ulaşım araçlarından biri haline geldi.
Ancak bu scooter çılgınlığının popülerliğin artması, scooter kazalarıyla ilişkili travmatik yaralanmaların da artmasına neden oldu.
Bu ulaşım araçlarını kullanırken diğer trafik kurallarına uymamak, kask ve diğer koruyucu önlemeleri almamak, özensiz ve riskli sürüş gibi hayati tehlike yaratan bir çok travmaya da maruz kalınmasını kaçınılmaz hale getirebilir.
Doç Dr. Metin İlhan Dağsuyu , scooter kullanımının yaygınlaşmasının travmaya bağlı çene kırığı oranını belirgin bir bir biçimde artırdığını açıkladı ve tedavisi ile ilgili bilgi paylaştı.
Yüzdeki yaralanmalar sıklıkla kombinasyon halinde meydana gelir. Örneğin aynı yaralanma sonucu göz ve burun ya da ağız ve yanak zarar görebilir.
* Kırık bir altçene, genellikle ağrıya ve şişmeye neden olur, dişlerin birbirleri ile kapanış uyumunu değiştirir ve kişinin ağzını tam olarak açmasını engeller.
* Kandil kırığı gibi alt çenenin ekleme yakın bölümlerinde ortaya çıkan kırıklar hiç belirti vermeyebilir ama çene hareketlerinin normalde sapmasına veya kısıtlanmasına neden olur.
* Yüzün orta bölümündeki üst çene kırıkları yüzde şişmeye, çift görmeye, uyuşmaya, göz küresinin çökmesine, dişlerin birbirine oturmasında değişikliklere ve ön dişlerde ciddi travmalara neden olabilir.
* Çene ve yüz kırıklarını muayene sırasında tespit edebilirler ama teşhis genellikle röntgen veya bilgisayarlı tomografi çekimi sonucunda konulur.
Travma durumunda öncelikle diş travmaları değerlendirilir. Travmaya bağlı yer değiştirmiş dişler anestezi altında yerine alınır. Bu dişler sağlıklı dişler ile birbirine sabitlenebilir. Dişler travmaya bağlı yerinden çıkmışsa, mümkünse ıslak bir pamuk, izotonik serum veya süt içerisinde muhafaza edilerek en kısa sürede bir diş hekimine başvurulur. Yerden çıkan dişler erken müdahale ile eski yerine konulabilir ve kaybedilmeyebilir. Travma geçiren dişlere kanal tedavisi uygulanması gerekebilir.
Kırık çene parçaları çoğunlukla cerrahi tedavi ile birbiri ile doğru pozisyonda sabitlenir. Bazı durumlarda çene hareketleri kısıtlanarak iyileşme süreci beklenebilir. Kimi vakalarda ilave ortodontik tedaviler veya Ortognatik cerrahi denilen çene düzeltimi cerrahisi gerekebilir. Hangi yöntemin izlenileceğine hekim hastanın teşhis değerlendirmesini yaparak uygun bir tedavi planlanması ile karar verir.
Büyükşehirlerdeki ulaşım sorunları nedeniyle kolayca erişilebilen ve bize istediğimiz yere hızlı ulaştırma özerkliğini veren bu pratik kişisel araçları giderek daha fazla tercih ediyoruz. Elektrikli scooterlar ve benzerleri tüm dünyada trend halinde en yaygın kullanılan ulaşım araçlarından birine gelmiş durumda. Fakat lütfen bu araçların risklerini bilerek ve güvenliğe özen göstererek hayatımızın önemli bir bölümünde travmaya bağlı sorunlar nedeniyle zor zamanlar geçirmekten sakınalım.
Doç. Dr. Dağsuyu, yukarıda sayılan tüm faktörleri dikkate alarak; genel sağlığınız, hayatınız, ağız ve diş sağlığınız için bu ulaşım araçlarını kullanırken koruma önlemlerini almanın ve trafik kurallarına uymanın önemini vurguladı.
